Darabani.org

Cel mai nordic oraş de pe internetul românesc

Prima şcoală sătească de stat din Moldova

17/07/2011 Educație, Istorie 2,875

Acest articol a fost publicat în anul 2005 în Ziarul Lumina. L-a semnat Otilia Bălinișteanu, o apropiată a Darabanilor. Otilia Bălinișteanu s-a născut la Concești, lângă Darabani, a studiat jurnalismul la Iași și este în prezent al Ziarului Lumina. Îi mulțumim pentru permisiunea de a republica acest articol aici pe Darabani.org.

În cel mai nordic oraş al ţării, Darabani, aproape de mijlocul secolului al XIX-lea, boierul Theodor Balş avea să pună bazele unui lăcaş sătesc de educaţie, cel mai vechi consemnat în documente ca fiind susţinut de stat din toată istoria Moldovei.

Darabaniul este un orăşel liniştit, situat la limita extrem-nordică a judeţului Botoşani. O urbe mică, aproape inexistentă din punct de vedere economic, dar care are norocul de-a adăposti un pumn de intelectuali valoroşi, care au ştiut să preţuiască istoria comunităţii, patrimoniul istoric şi cultural şi care au făcut eforturi de a le promova. În fruntea listei celor care au ştiut să-şi respecte rădăcinile stă numele neobositului poet dărăbănean Victor Teişanu.

La Darabani, educaţia instituţionalizată are rădăcini adânci. Boierul şi logofătul Theodor Balş a înfiinţat aici prima şcoală sătească susţinută de stat din istoria Moldovei. Spirit luminat, marele logofăt a ridicat şi o biserică în centrul vechiului târg şi o casă în care venea să se odihnească la fiecare început de primăvară, când avea obiceiul să-şi viziteze moşia de la Darabani.

Clădirea primei şcoli săteşti de stat din Moldova este în prezent în curs de renovare, oamenii de cultură din Darabani şi în special poetul şi directorul Bibliotecii Orăşeneşti, Victor Teişanu, străduindu-se să obţină fonduri pentru a reface clădirea aşa cum era în secolul al XIX-lea şi de a înfiinţa în interior un muzeu al învăţământului. “Înaintea acesteia au mai existat în Moldova şcoli care aveau caracter local şi care erau întreţinute de boieri. Şcoala din Darabani a intrat însă în vederile statului şi a constituit subiect pentru un regulament şcolar, întocmit de Gheorghe Asachi, iar Epitropia Şcolilor din Moldova trimitea aici 1.000 de lei anual, pentru uzul şcolii”, ne-a explicat dl. Victor Teişanu, directorul Bibliotecii Orăşeneşti din Darabani, instituţie adăpostită într-o altă clădire construită de logofătul Balş.

Şcoala sătească din Darabani a fost înfiinţată în toamna anului 1841, pe cheltuiala marelui logofăt, care deţinea la acea vreme şi moşia Darabanilor. Aceasta se află situată în curtea actualului spital orăşenesc din Darabani. La 1841 Theodor Balş cumpără clădirea în care avea să funcţioneze cel dintâi lăcaş public de învăţământ sătesc din toată ţara Moldovei, de la un alt proprietar cu stare, pe numele său Popovici.

La început, şcoala servea nevoilor comunităţii dărăbănene, la descifrarea “buchelor” trudind în primul an vreo 14 şcolari, sub privirile unui învăţător înzestrat, Gheorghe Crudu. “Primul învăţător, Gheorghe Crudu, era absolvent al Seminarului de la Socola, din Iaşi. Şi din acest motiv şcoala este considerată de stat, învăţătorul nefiind numit de boier, ci de Epitropia Şcolilor din Moldova, un fel de Minister al Învăţământului din zilele noastre”, a mai precizat dl. Teişanu.

Gheorghe Crudu, un om cu virtuţi alese şi dedicat meseriei pe care o practica, era bunicul celui ce avea să devină un mare cărturar al Moldovei, Tiberiu Crudu.

Faptul că şcoala înfiinţată de Th. Balş la Darabani este prima şcoală sătească de stat din ţara Moldovei este confirmat de documentele de specialitate, N.C. Enescu, un monograf al învăţământului din Moldova, făcând această afirmaţie în lucrarea sa “Asachi, organizatorul şcolilor din Moldova”, argumentând că “primul învăţător a fost trimis şi nu angajat de boier, învăţământul, cu micile lui cheltuieli, era bugetat de stat, respectiv de Epitropia Şcolilor, iar existenţa acestei şcoli l-a determinat pe Gheorghe Asachi să întocmească un regulament de funcţionare a şcolilor săteşti”, după cum ne-a explicat dl. Teişanu. Regulamentul a constituit la acea vreme un soi de soluţionare a unei probleme consemnate de Gheorghe Crudu într-un memoriu adresat Epitropiei şi anume faptul că acesta nu ştia cum să procedeze cu copiii în timpul iernii. În aceste condiţii, Gheorghe Asachi a întocmit un regulament foarte serios, valabil pentru toate şcolile din Moldova, în care ia în discuţie şi problema funcţionării lor în timpul iernii, respectiv alocarea de bani pentru lemne de foc şi pentru alte cheltuieli.

Alte două clădiri care rezistă de pe vremea lui Theodor Balş sunt clădirea în care astăzi activează Biblioteca Orăşenească şi Clubul copiilor, clădire impunătoare, cu uşi din lemn masiv, pe care orice localnic ţi-o indică drept “Castelul Balş“ şi Biserica “Sf. Nicolae”, situată în centrul oraşului.

“Castelul Balş“ , în picioare de mai bine de 170 de ani

Casa în care Theodor Balş îşi petrecea câteva săptămâni pe an, la fiecare început de primăvară, atunci când venea să-şi regleze treburile pe moşia Darabanilor, a fost ridicat\ de meşteri străini, între 1824 şi 1834. “Noi îi spunem castel, deşi clădirea are aspectul unui conac boieresc, tip secolul XIX. Este construită din cărămidă şi are un zid gros de 80 de centimetri, cărămida fiind adusă din Austria, meşterii din străinătate, iar forţa de muncă autohtonă”, ne-a mai explicat dl. Teişanu.

Clădirea este masivă, impunătoare în contextul clădirilor de mici dimensiuni din jur, şi însuma la acea vreme un număr impresionant de încăperi – 28. “Exista o sufragerie foarte mare la început, o bucătărie impresionantă, locuri pentru slugi, camere boiereşti, sală de mese, sală de oaspeţi. Între timp s-au mai făcut unele modificări, unii pereţi fiind dărâmaţi pentru a mări spaţiile”, a precizat directorul bibliotecii dărăbănene.

Dacă acum reşedinţa Balş este lăcaş de cultură, adăpostind cele 35.000 de volume din patrimoniul bibliotecii orăşeneşti, pe la mijlocul secolului XIX ea servea drept locuinţă particulară a marelui boier, persoană cu mari demnităţi în epocă, fiind hatman al Moldovei şi mare logofăt la Curtea Domnească din Iaşi. Aceste responsabilităţi politice îi umpleau timpul boierului Balş, fapt pentru care cea mai mare parte a anului şi-o petrecea veghind “trebile ţării”, la Iaşi. “Aici Theodor Balş venea primăvara şi, câteodată, vara, moşia Darabani fiind în întregime a sa. Avea vreo 7.000- 8.000 de hectare de pământ, dintre care 200-300 de hectare erau numai de pădure”, ne-a mai explicat Victor Teişanu, unul dintre autorii monografiei oraşului Darabani.

Cărămida austriacă folosită la ridicarea “Castelului Balş“ era inscripţionată cu iniţialele boierului “Th. B”, iar bârnele de lemn la fel.
Pe treptele “castelului”, la fiecare început de an, învăţătorul şi şcolarii dărăbăneni erau primiţi de marele logofăt, fiecare elev primind în dar din partea sa câte doi lei.

Biserica “Sf. Nicolae”, a treia clădire ce rezistă de la Balş încoace

Boier luminat şi cu dare de mână, după încheierea lucrărilor de construcţie la conac, în 1834, Theodor Balş se gândeşte să ridice şi o biserică, în epocă acest lucru constituind aproape o tradiţie. “În secolul XIX, orice boier luminat făcea aceste trei lucruri: o casă, o biserică şi o şcoală”, a explicat directorul bibliotecii.

Lucrările de înălţare a lăcaşului încep în 1834, în 1837 este finalizată, interioarele fiind amenajate ulterior, până la 1841, când are loc slujba de sfinţire. Biserica ce poartă şi acum hramul Sfântului Nicolae a fost proiectată şi înălţată după modelul Bisericii “Sf. Sofia” din Constantinopol. Legenda spune că Balş ar fi bătut la poarta Patriarhiei din Constantinopol să obţină o aprobare ca biserica din Darabani să fie înălţată după modelul “Sf. Sofia” din Constantinopol.

2,875 Comments

  5. ScottWab

    casibom giriş
    En Son Dönemin En Beğenilen Bahis Sitesi: Casibom

    Bahis oyunlarını sevenlerin artık duymuş olduğu Casibom, nihai dönemde adından çoğunlukla söz ettiren bir bahis ve oyun web sitesi haline geldi. Ülkemizdeki en başarılı casino sitelerinden biri olarak tanınan Casibom’un haftalık bazda olarak değişen giriş adresi, sektörde oldukça yenilikçi olmasına rağmen itimat edilir ve kazanç sağlayan bir platform olarak ön plana çıkıyor.

    Casibom, muadillerini geride kalarak köklü casino web sitelerinin önüne geçmeyi başarılı oluyor. Bu pazarda uzun soluklu olmak önemli olsa da, katılımcılarla iletişimde bulunmak ve onlara temasa geçmek da benzer derecede önemlidir. Bu aşamada, Casibom’un her saat yardım veren canlı destek ekibi ile kolayca iletişime geçilebilir olması büyük bir artı sunuyor.

    Hızlıca büyüyen oyuncu kitlesi ile dikkat çekici olan Casibom’un gerisindeki başarım faktörleri arasında, sadece ve yalnızca bahis ve canlı olarak casino oyunlarıyla sınırlı kısıtlı olmayan kapsamlı bir hizmet yelpazesi bulunuyor. Sporcular bahislerinde sunduğu kapsamlı seçenekler ve yüksek oranlar, oyuncuları cezbetmeyi başarılı oluyor.

    Ayrıca, hem atletizm bahisleri hem de bahis oyunları oyuncularına yönelik sunulan yüksek yüzdeli avantajlı promosyonlar da ilgi çekici. Bu nedenle, Casibom hızla alanında iyi bir reklam başarısı elde ediyor ve büyük bir oyuncu kitlesi kazanıyor.

    Casibom’un kazanç sağlayan promosyonları ve tanınırlığı ile birlikte, web sitesine üyelik ne şekilde sağlanır sorusuna da değinmek gereklidir. Casibom’a taşınabilir cihazlarınızdan, bilgisayarlarınızdan veya tabletlerinizden web tarayıcı üzerinden kolaylıkla erişilebilir. Ayrıca, sitenin mobil uyumlu olması da önemli bir avantaj getiriyor, çünkü artık neredeyse herkesin bir akıllı telefonu var ve bu cihazlar üzerinden kolayca ulaşım sağlanabiliyor.

    Taşınabilir cep telefonlarınızla bile yolda canlı iddialar alabilir ve müsabakaları gerçek zamanlı olarak izleyebilirsiniz. Ayrıca, Casibom’un mobil cihazlarla uyumlu olması, ülkemizde kumarhane ve oyun gibi yerlerin yasal olarak kapatılmasıyla birlikte bu tür platformlara erişimin önemli bir yolunu oluşturuyor.

    Casibom’un emin bir bahis platformu olması da önemlidir bir artı sağlıyor. Lisanslı bir platform olan Casibom, kesintisiz bir şekilde eğlence ve kazanç elde etme imkanı getirir.

    Casibom’a üye olmak da oldukça rahatlatıcıdır. Herhangi bir belge şartı olmadan ve ücret ödemeden platforma rahatça kullanıcı olabilirsiniz. Ayrıca, platform üzerinde para yatırma ve çekme işlemleri için de çok sayıda farklı yöntem bulunmaktadır ve herhangi bir kesim ücreti isteseniz de alınmaz.

    Ancak, Casibom’un güncel giriş adresini izlemek de gereklidir. Çünkü canlı şans ve casino platformlar popüler olduğu için sahte siteler ve dolandırıcılar da görünmektedir. Bu nedenle, Casibom’un sosyal medya hesaplarını ve güncel giriş adresini düzenli aralıklarla kontrol etmek gereklidir.

    Sonuç, Casibom hem itimat edilir hem de kazanç sağlayan bir casino web sitesi olarak dikkat çekiyor. Yüksek bonusları, geniş oyun seçenekleri ve kullanıcı dostu taşınabilir uygulaması ile Casibom, oyun tutkunları için mükemmel bir platform getiriyor.

    Reply
  6. ScottWab

    로드스탁과 레버리지 방식의 스탁: 투자법의 신규 지평

    로드스탁을 통해 공급하는 레버리지 스탁은 주식 투자법의 한 방식으로, 상당한 이익율을 목표로 하는 투자자들을 위해 유혹적인 선택입니다. 레버리지 사용을 이용하는 이 전략은 투자자가 자신의 자금을 넘어서는 금액을 투자할 수 있도록 함으로써, 주식 시장에서 더욱 큰 힘을 가질 수 있는 기회를 공급합니다.

    레버리지 방식의 스탁의 기본 원칙
    레버리지 방식의 스탁은 원칙적으로 자금을 빌려 투자하는 방법입니다. 예시를 들어, 100만 원의 투자금으로 1,000만 원 상당의 주식을 구매할 수 있는데, 이는 투자자가 일반적인 투자 금액보다 훨씬 더욱 많은 주식을 구매하여, 주식 가격이 상승할 경우 상응하는 더 큰 이익을 얻을 수 있게 됩니다. 그러나, 주식 가격이 하락할 경우에는 그 피해 또한 크게 될 수 있으므로, 레버리지 사용을 이용할 때는 신중해야 합니다.

    투자 전략과 레버리지
    레버리지 사용은 특히 성장 가능성이 큰 사업체에 투입할 때 도움이 됩니다. 이러한 사업체에 큰 비율을 통해 투자하면, 성공적일 경우 막대한 수익을 얻을 수 있지만, 그 반대의 경우 상당한 위험도 짊어져야 합니다. 따라서, 투자자들은 자신의 리스크 관리 능력을 가진 시장 분석을 통해 통해, 어느 기업에 얼마만큼의 자본을 투입할지 결정하게 됩니다 합니다.

    레버리지 사용의 장점과 위험성
    레버리지 방식의 스탁은 큰 수익을 보장하지만, 그만큼 높은 위험도 수반합니다. 주식 거래의 변화는 예측이 힘들기 때문에, 레버리지를 이용할 때는 항상 상장 추세를 정밀하게 살펴보고, 손실을 최소로 줄일 수 있는 계획을 세워야 합니다.

    최종적으로: 신중한 선택이 필수입니다
    로드스탁에서 제공하는 레버리지 방식의 스탁은 효과적인 투자 도구이며, 적당히 이용하면 큰 수입을 가져다줄 수 있습니다. 하지만 상당한 위험도 신경 써야 하며, 투자 결정이 필요한 정보와 조심스러운 생각 후에 이루어져야 합니다. 투자하는 사람의 재정 상황, 위험을 감수하는 능력, 그리고 시장 상황을 반영한 조화로운 투자 전략이 중요하며.

    Reply
  19. ScottWab

    Understanding COSC Accreditation and Its Importance in Watchmaking
    COSC Validation and its Strict Standards
    Controle Officiel Suisse des Chronometres, or the Official Swiss Chronometer Testing Agency, is the official Switzerland testing agency that verifies the precision and precision of wristwatches. COSC certification is a mark of excellent craftsmanship and dependability in chronometry. Not all timepiece brands pursue COSC certification, such as Hublot, which instead follows to its proprietary strict criteria with movements like the UNICO, attaining comparable accuracy.

    The Art of Exact Chronometry
    The core system of a mechanized watch involves the spring, which supplies power as it unwinds. This system, however, can be vulnerable to external elements that may affect its accuracy. COSC-certified movements undergo strict testing—over fifteen days in various conditions (5 positions, 3 temperatures)—to ensure their resilience and reliability. The tests assess:

    Typical daily rate precision between -4 and +6 secs.
    Mean variation, peak variation rates, and impacts of thermal changes.
    Why COSC Validation Is Important
    For timepiece aficionados and collectors, a COSC-validated watch isn’t just a piece of tech but a proof to lasting quality and precision. It represents a timepiece that:

    Provides excellent reliability and accuracy.
    Offers confidence of quality across the entire construction of the timepiece.
    Is likely to hold its value better, making it a smart choice.
    Well-known Chronometer Manufacturers
    Several well-known manufacturers prioritize COSC validation for their timepieces, including Rolex, Omega, Breitling, and Longines, among others. Longines, for instance, offers collections like the Record and Spirit, which feature COSC-accredited movements equipped with advanced materials like silicon balance suspensions to enhance durability and efficiency.

    Historical Background and the Development of Chronometers
    The concept of the chronometer originates back to the requirement for exact timekeeping for navigational at sea, emphasized by John Harrison’s work in the eighteenth century. Since the formal foundation of COSC in 1973, the validation has become a yardstick for judging the precision of luxury timepieces, sustaining a tradition of excellence in watchmaking.

    Conclusion
    Owning a COSC-certified watch is more than an visual choice; it’s a dedication to excellence and precision. For those valuing accuracy above all, the COSC certification provides peace of thoughts, ensuring that each certified watch will operate dependably under various circumstances. Whether for personal satisfaction or as an investment, COSC-accredited watches distinguish themselves in the world of horology, maintaining on a legacy of meticulous chronometry.

    Reply
  20. ScottWab

    Brands that manufacture chronometer watches
    Understanding COSC Validation and Its Importance in Horology
    COSC Certification and its Demanding Criteria
    COSC, or the Official Swiss Chronometer Testing Agency, is the authorized Swiss testing agency that certifies the precision and precision of timepieces. COSC accreditation is a sign of excellent craftsmanship and dependability in timekeeping. Not all watch brands follow COSC certification, such as Hublot, which instead adheres to its own demanding standards with mechanisms like the UNICO calibre, reaching similar precision.

    The Science of Exact Chronometry
    The central system of a mechanical watch involves the mainspring, which provides power as it loosens. This mechanism, however, can be prone to external elements that may impact its precision. COSC-validated mechanisms undergo rigorous testing—over fifteen days in various circumstances (five positions, three temperatures)—to ensure their resilience and dependability. The tests measure:

    Typical daily rate accuracy between -4 and +6 secs.
    Mean variation, maximum variation levels, and effects of thermal changes.
    Why COSC Accreditation Is Important
    For watch fans and connoisseurs, a COSC-accredited timepiece isn’t just a item of tech but a demonstration to enduring quality and precision. It symbolizes a timepiece that:

    Provides outstanding dependability and accuracy.
    Ensures confidence of quality across the complete construction of the timepiece.
    Is probable to retain its worth better, making it a wise investment.
    Popular Chronometer Brands
    Several renowned manufacturers prioritize COSC validation for their watches, including Rolex, Omega, Breitling, and Longines, among others. Longines, for instance, presents collections like the Record and Soul, which showcase COSC-accredited mechanisms equipped with advanced substances like silicon equilibrium springs to boost resilience and performance.

    Historical Background and the Development of Chronometers
    The notion of the chronometer dates back to the requirement for precise timekeeping for navigation at sea, highlighted by John Harrison’s work in the eighteenth cent. Since the formal foundation of COSC in 1973, the accreditation has become a yardstick for evaluating the precision of high-end watches, sustaining a legacy of excellence in horology.

    Conclusion
    Owning a COSC-validated watch is more than an visual selection; it’s a dedication to excellence and accuracy. For those appreciating accuracy above all, the COSC validation provides tranquility of thoughts, ensuring that each validated timepiece will operate dependably under various conditions. Whether for personal contentment or as an investment, COSC-validated watches distinguish themselves in the world of watchmaking, carrying on a legacy of careful chronometry.

    Reply
  33. ScottWab

    casibom güncel
    En Son Dönemin En Fazla Beğenilen Kumarhane Sitesi: Casibom

    Bahis oyunlarını sevenlerin artık duymuş olduğu Casibom, en son dönemde adından sıkça söz ettiren bir iddia ve oyun sitesi haline geldi. Ülkemizdeki en mükemmel kumarhane platformlardan biri olarak tanınan Casibom’un haftalık cinsinden değişen giriş adresi, piyasada oldukça yenilikçi olmasına rağmen güvenilir ve kazanç sağlayan bir platform olarak öne çıkıyor.

    Casibom, muadillerini geride kalarak uzun soluklu casino web sitelerinin geride bırakmayı başarılı oluyor. Bu sektörde eski olmak önemlidir olsa da, katılımcılarla etkileşimde olmak ve onlara temasa geçmek da eş miktar değerli. Bu durumda, Casibom’un 7/24 yardım veren gerçek zamanlı destek ekibi ile rahatça iletişime ulaşılabilir olması önemli bir artı sağlıyor.

    Hızla artan katılımcı kitlesi ile dikkat çekici olan Casibom’un arka planında başarılı faktörleri arasında, sadece casino ve canlı olarak casino oyunları ile sınırlı olmayan geniş bir hizmet yelpazesi bulunuyor. Spor bahislerinde sunduğu geniş alternatifler ve yüksek oranlar, katılımcıları cezbetmeyi başarıyor.

    Ayrıca, hem atletizm bahisleri hem de bahis oyunlar oyuncularına yönlendirilen sunulan yüksek yüzdeli avantajlı ödüller da dikkat çekici. Bu nedenle, Casibom hızla alanında iyi bir tanıtım başarısı elde ediyor ve büyük bir katılımcı kitlesi kazanıyor.

    Casibom’un kazandıran promosyonları ve ünlülüğü ile birlikte, siteye üyelik nasıl sağlanır sorusuna da değinmek gerekir. Casibom’a hareketli cihazlarınızdan, PC’lerinizden veya tabletlerinizden tarayıcı üzerinden kolaylıkla ulaşılabilir. Ayrıca, sitenin mobil uyumlu olması da önemli bir artı getiriyor, çünkü şimdi neredeyse herkesin bir akıllı telefonu var ve bu akıllı telefonlar üzerinden kolayca erişim sağlanabiliyor.

    Taşınabilir cep telefonlarınızla bile yolda canlı olarak iddialar alabilir ve müsabakaları canlı olarak izleyebilirsiniz. Ayrıca, Casibom’un mobil uyumlu olması, memleketimizde kumarhane ve kumarhane gibi yerlerin yasal olarak kapatılmasıyla birlikte bu tür platformlara erişimin büyük bir yolunu oluşturuyor.

    Casibom’un güvenilir bir casino sitesi olması da önemli bir fayda sağlıyor. Belgeli bir platform olan Casibom, kesintisiz bir şekilde eğlence ve kazanç elde etme imkanı sağlar.

    Casibom’a kullanıcı olmak da son derece kolaydır. Herhangi bir belge gereksinimi olmadan ve ücret ödemeden web sitesine kolayca üye olabilirsiniz. Ayrıca, web sitesi üzerinde para yatırma ve çekme işlemleri için de çok sayıda farklı yöntem vardır ve herhangi bir kesim ücreti alınmamaktadır.

    Ancak, Casibom’un güncel giriş adresini izlemek de önemlidir. Çünkü canlı iddia ve casino platformlar moda olduğu için hileli web siteleri ve dolandırıcılar da görünmektedir. Bu nedenle, Casibom’un sosyal medya hesaplarını ve güncel giriş adresini düzenli olarak kontrol etmek gereklidir.

    Sonuç olarak, Casibom hem itimat edilir hem de kazandıran bir kumarhane web sitesi olarak dikkat çekiyor. yüksek ödülleri, kapsamlı oyun seçenekleri ve kullanıcı dostu taşınabilir uygulaması ile Casibom, casino sevenler için ideal bir platform sağlar.

    Reply
  43. drop off bandung jakarta

    An interesting discussion is worth comment. I do think that you ought to write more about this subject matter, it might not be a taboo matter but usually people do not speak about these issues. To the next! Cheers!!

    Reply

So, what do you think ?

© Asociația Nord 2009 - 2014